Opeens zie je ze overal opduiken: yogadocenten die een instrument bespelen. Ze verrijken hun lessen met live muziek, meestal gitaar en zang, en voegen daarmee een nieuwe dimensie toe aan de ervaring. Live muziek werkt directer op je in en zet je waarneming op scherp, waardoor je helderder gewaar bent en makkelijker in het moment kunt zijn. Een les met live muziek is ook intiemer, want je voelt dat iederéén alerter is en meer aanwezig, en daardoor meer verbonden is met de andere aanwezigen. Ik ervaar het in ieder geval als een verschil tussen dag en nacht en geniet er enorm van. Wordt dit een nieuwe trend, of zelfs een ontwikkeling?
Sound of Life
Irene Sportel geeft yin yoga en speelt gitaar en handpan. Ze zingt er ook bij. Organisch wisselt ze gitaarspel en zang af met het geven van lesinstructies. En nu heeft ze haar eerste EP uitgebracht, Sound of Life, waarop vier mantra’s te horen zijn: The 100 Syllable Mantra of Vajrasattva, Aad Guray Nameh, Om Namah Shivaya en Om Gam Ganapataye Namaha. De keuze voor deze vier blijkt een praktische en gevoelsmatige te zijn. Irene: ‘Tijdens het opnameproces in de studio werd duidelijk dat deze mantra’s klaar waren om opgenomen te worden en te delen met de wereld. Er zijn ook andere mantra’s opgenomen en daarbij merkte ik duidelijk dat ik nog niet precies voelde welke muzikale richting ze op moesten gaan. Die liggen dus nog te wachten op een eventueel vervolg.’
‘Mantra’s zijn als een snelweg naar mijn hart’
Irene kwam zelf in aanraking met mantra’s tijdens haar opleiding tot yogadocent, in Australië. ‘In savasana hoorde ik de klanken van mantra’s en werd overspoeld door emotie. Een soort thuiskomen. Muziek in een taal die ik niet verstond, maar misschien kon ik die daarom des te beter ervaren in mijn lichaam. De betekenis van de mantra’s ken ik vaak niet uit mijn hoofd, maar ik voel wat er in me gebeurt als ik ze speel. Dan besef ik dat ik de betekenis ook niet hoef te weten. De popliedjes die ik eerder in mijn eentje op mijn slaapkamer zong, maakten snel plaats voor deze mantra’s. En grappig genoeg durfde ik hiermee wel het podium op te gaan. Ik voelde: deze muziek is niet van mij, maar dient om mezelf en anderen te helpen helen en te landen in het hart. En wat is er mooier dan daar een instrument voor te zijn?’
Podiumvrees
‘The 100 Syllable Mantra of Vajrasattva kwam op mijn pad door Jose Antonio Manchado, een goede vriend van me en tevens meester in een vorm van Tibetaanse heling. Hij vroeg me deze Tibetaanse mantra te zingen tijdens de Tibetan Singing Bowl & Mantra Concerten die we organiseren, ligconcerten met klankschalen, gongs en mantra’s. Ik deed het. In het begin met veel angst, ik had podiumvrees en durfde nauwelijks geluid te maken. Maar hoe leger ik mezelf maakte, door mijn personage als het ware aan de kant te zetten, hoe meer de muziek stroomt. Hoe meer ik zing omdat ik er zelf zo’n gelukkig gevoel van krijg, en hoe minder ik bezig ben met wat anderen ervan vinden, hoe minder ruis er op de lijn zit. Deze mantra herinnert me aan de magie van het leven, aan dat we onszelf van angst kunnen bevrijden, onze overtuigingen kunnen helen, en in vrijheid kunnen leven.’
En Aad Guray Nameh?
‘De melodie van Snatam Kaur raakte me. Iedere keer als ik deze mantra zing voel ik zo’n liefde, alsof mijn hart openspringt. Toen ik een handpan kocht in 2016 en hierop begon te spelen, merkte ik dat de klanken pasten bij deze mantra en zo werd een nieuwe bewerking geboren.’
Om Namah Shivaya
‘Om Namah Shivaya speel ik regelmatig tijdens de eindontspanning in mijn yogalessen. Shiva is een goddelijke persoonlijkheid uit het Hindoeisme en wordt onder andere ‘de vernietiger’ genoemd. Mij herinnert de mantra eraan dat verandering in het menselijke leven soms noodzakelijk is om te ervaren wie je werkelijk bent. Voorbeeldje. Het was natuurlijk spannend om mijn baan als arts op te zeggen, iets wat je niet zomaar doet. Maar ergens wist ik: dit is nodig om bij mezelf uit te komen. Om meer van het leven te kunnen genieten moet je soms afscheid nemen van dingen die niet meer stromen. Om Namah Shivaya is als het ware een ode aan de vernietiging of het afscheid. Zodat er ruimte kan komen voor passie, enthousiasme en moeiteloos leven.’
De melodie van Om Gam Ganapataye Namaha schreef Irene zelf in een periode die voor haar persoonlijk uitdagend was, waarin er veel verandering plaatsvond, ze zichzelf tegenkwam en oud verdriet te verwerken had. ‘Tegelijk met die storm heerste er in mij een diepe stilte. Ik wist: dit is precies de bedoeling. En vanuit dat gevoel ‘er zit vrijheid aan te komen’ kwam deze mantra, met een optimistische melodie waarbij ik een soort kinderlijk enthousiasme voel.’
Betekenissen
Op het cd-hoesje maakt Irene geen woorden vuil aan de betekenis van de mantra’s. ‘De schoonheid van mantra’s is dat ik ze niet woord voor woord hoef te begrijpen, maar dat ik het luisteren en ‘begrijpen’ volledig aan mijn hele lichaam over kan laten. Het is natuurlijk mooi om een thema of strekking te weten, toch voegt dat niet altijd iets toe aan de ervaring. Ik weet dat er veel verschillende visies en ideeën over mantra’s zijn en ik respecteer ze allemaal. Dit is puur mijn ervaring. Voel zelf wat ze met je doen.’
De cd Sound of life kost € 12,50 en is te koop via de website van Irene, bij concerten of na afloop van haar lessen.
