Stel je wilt alsnog een muziekinstrument leren bespelen (of een extra!) en je hebt je oog laten vallen op de ukelele. Je vermoedt dat jullie vrienden voor het leven zouden kunnen worden, maar… helemaal zeker weet je het niet. Waar zul je dan beginnen? Een ukelele kopen? Eerst les nemen, met een leeninstrument? Of toch eerst een boek lezen zodat je weet wat je te wachten staat?
Uit eigen ervaring weet ik dat het eigenlijk niks uitmaakt welke route je kiest. Alles is goed, voor een ukelele. Voor pakweg een piano of gitaar, saxofoon of cello ligt dat net anders, dan kun je niet zonder les – en flink sparen. De ukelele is een simpel instrument, en de weg naar musiceren dus ook. Meteen een ukelele aanschaffen is misschien niet de handigste eerste stap, maar het kan wel. Die route nam ik zelf en dat lukte toch. Wel had ik er al ruim een jaar over gedaan te besluiten of ik de stap überhaupt zou wagen. Of waren het er twee? Voor mij was het in ieder geval geen impulsbesluit meer – dat kun je na al dat lonken wel stellen.
Een simpele routeplanner
Twijfel je of het voor jou een impulsbesluit zou worden? Kies dan voor route A of B als eerste stap.
A. Een workshop meedoen
Tijdens een workshop voel je simpelweg wat een ukelele met je doet. Zonder ukelele in je handen kun je dat namelijk niet weten. Echt niet. Ga het ervaren.
Tip: als je meedoet met een workshop van Uked hoef je zelf geen ukelele te bezitten, die leen je gewoon van hen. Na afloop kun je ter plekke een uke kopen als je wilt en de kans is groot dat je dat doet. Ik heb die workshop destijds ook gedaan.
B. Leen een ukelele
Vogel je de dingen liever zelf uit in je uppie? Zoek iemand in je omgeving die al overstag is en vraag of je het instrument even vast mag houden. Ontfutsel hem of haar drie akkoorden en je krijgt al een idee. Het fijne van route A is wel dat je alles stap voor stap en met veel geduld krijgt uitgelegd. Dat moet je bij route B nog maar afwachten…
Ik vermoed dat veel mensen via deze weg al een beetje uked raken. Ze komen iemand tegen die ukelele speelt en zijn verkocht. En daarna nemen ze alsnog route A.
Na route A of B weet je al iets meer en kun je door naar C en D.
C. Schaf een ukelele aan
Tot je verrassing ga je erachter komen dat ukeleles onder de instrumenten de betaalbare klasse zijn. Vanaf 130 euro koop je al een volhouten instrument, die zijn helemaal uit hout gemaakt. Hout komt de klank altijd ten goede. Er zijn ook ukeleles gemaakt van verlijmd hout (laminaat), voor een bedrag tussen de 50 en 100 euro. De mijne is een laminaat, maar de klank toch heel mooi. Een prima keus om mee te beginnen als je erg op je budget moet letten. Goed om in je achterhoofd te houden is wel deze beweging: waarschijnlijk blijft het niet bij één ukelele als je uked raakt. Dat lukt bijna niemand. Want ieder formaat heeft zijn eigen charme, en vroeger of later wil je dan tóch een volhouten exemplaar. En een Outdoor Ukulele (zonwaterzandkinderhandenproof); voor in je rugzak, tent, op het strand, bij het kampvuur, onderweg.
D. Lees dit boek
Doe jezelf het aanstekelijke boek We’re Here to Get You Uked van Barbara Tammes en Liselotte Goed cadeau. Speelhonger krijg je ervan!
We’re Here to Get You Uked
Leer ukelele spelen in een weekend
Waar gaat dat boek zoal over? Alles wat een prille uke-verliefde wil weten. Maar ook als je een paar stappen verder bent vind je inspiratie, adviezen en handigheidjes. Zo leer je uit dit boek dat het voor het aanschaffen van een ukelele handig is om te weten dat er meerdere formaten zijn, en wat dan het verschil is tussen een Sopraan, Concert of Tenor. Ik koos destijds een tenor (de grootste van de drie), puur op gevoel, vanwege de klank en het volume.
Nu las ik in het boek dat dat meteen het lastigste formaat is voor een beginner. Daar kan ik mij iets bij voorstellen. Je vingers moeten harder werken: meer kracht zetten met je vingertoppen en vooral: grotere afstanden overbruggen bij akkoordwisselingen, omdat de hals langer is. Voor mij bleek dat geen groot probleem, je went eraan. Geen idee of me dat meer tijd gekost heeft om soepel van akkoorden te kunnen wisselen dan bij een sopraan of concert. Maar als je mijn advies zou vragen, dan raad ik je aan met een concert te beginnen. En ben je een man met grote handen, dan heb je op een tenor meer ruimte.
En dan: zelf liedjes maken!
Barbara en Liselotte leren je ook hoe je een ukelele stemt (zelfs op een onbewoond eiland), hoe je je vingers neerzet om akkoorden te vormen, welke strums (slagritme) je kunt gebruiken, hoe akkoorden worden genoteerd, wat tab-notatie is, hoe je tokkelt. Maar ook krijg je bijvoorbeeld een stel voorbeelden van standaardprogressies, ofwel akkoorden die van nature bij elkaar passen, zodat je zelf je eigen liedjes kunt maken. Waarbij Barbara nog aanmoedigend opmerkt: ‘Als je nog maar nauwelijks ukelele speelt, lijkt het te hoog gegrepen om al je eigen muziek te gaan schrijven. En dat is grappig genoeg nou helemaal niet waar. Als je namelijk zelf je liedjes schrijft kun je precies de akkoorden en strums kiezen die je goed liggen en die al geoefend zijn.’
Tussen alle theorie – die zo smakelijk en bondig wordt opgediend dat je zin krijgt je erin te verdiepen – staan er oplopend in moeilijkheidsgraad 10 originele liedjes van de funky singer songwriter Shanin Blake uitgeschreven om te spelen. Met verwijzingen naar video’s online waarin Shanin de liedjes voorzingt en speelt. Los daarvan worden tussendoor akkoordschema’s genoemd om tal van andere bekende liedjes te kunnen spelen. Zoals Happy Birthday. ‘Vanaf nu kun je iedereen trakteren op een zelf begeleid lied. En als je het zwoel en sexy zingt, zoals Marilyn dat ooit deed voor president Kennedy, heb je een topcadeau,’ schrijft Barbara en dat is inderdaad een topidee.
Echt aan alles is in dit boek gedacht. Wat had ik het graag willen tegenkomen toen ik zelf met ukelele spelen begon. Dan had ik mezelf heel wat uren online struinen naar informatie kunnen besparen. Spelen met dit prachtige boek op schoot is toch stukken leuker dan wéér online zijn.
Aan het begin schreef ik dat het niet veel uitmaakt welke route je neemt als je overweegt ukelele te spelen. Dus vergeet de volgorde ook maar weer. Hussel A, B, C, D naar smaak. Je kunt net zo goed beginnen met het boek, als het je roept. Waar je dan in ieder geval vóór aanschaf van een ukelele van doordrongen raakt, is hoe laagdrempelig het instrument is, en dat ukelele spelen niks te maken heeft met presteren en perfectie maar alles met plezier. Misschien is dat net de extra aanmoediging die je nodig hebt?
We’re Here to Get You Uked
Leer ukelele spelen in een weekend
Barbara Tammes & Liselotte Goed | uitgeverij Snor, 2018