Het belang van feminiene energie
De treinen stroomden over van scholieren. Zelf had ik ook een afspraak in Den Haag, een andere, uitgerekend op hetzelfde tijdstip als de klimaatmars. Ik scrolde wat op Instagram. Een foto van een moeder en een dochter onderweg. Op de wangen van de moeder waren drie woorden geschminkt: Save Your Self. Op die van haar puberdochter: Save Nature.
Het ging er gemoedelijk aan toe op het station in Den Haag. Kinderen van alle leeftijden, ook heel jonge, krioelden zich een weg naar buiten, naar het Malieveld. Voor me uit liep een jochie in het kielzog van zijn moeder. Hoe oud zal hij zijn geweest? Een kriel. Tien jaar, hooguit. Uit zijn rugzak staken twee stokken, daartussen een opgerold spandoek. Sommige communicatiemiddelen overleven zelfs digiborden, tablets en mobieltjes. Ik wilde vragen wat hij erop had geverfd, maar er was te weinig tijd.
Veel moeders
Opvallend veel moeders zag ik onder de spijbelaars. Vrouwen die zonen en dochters bij de hand namen om ze te leren op te komen voor zichzelf, voor een leefbare aarde. Voor zuurstof. Voor jezelf opkomen kent vele gedaanten, een belangrijke les om te leren. Spijbelen onder de vleugels van je moeder, voor je aardemoeder. Dat beeld ontroerde mij.
‘The Titanic wouldn’t happen in 2019’
‘I have seen better cabinets at Ikea’
‘CO2nsequenties’
‘There is no planet B’
‘Leren voor de toekomst? Welke dan’
Het heilige vrouwelijke en de heilige natuur
Onlangs las ik een inspirerend boek, Wisdom Rising. Journey into the Mandala of the Empowered Feminine, van Lama Tsultrim Allione. Een vrouw met een missie. Op 22-jarige leeftijd was ze de eerste Amerikaanse, vrouwelijke, Tibetaans-boeddhistische non. Later trouwde ze, kreeg kinderen, en nu maakt ze zich sterk voor de herwaardering van feminiene energie. Dat is nodig, zegt ze, omdat het patriarchaat nog steeds een invloedrijke rol speelt in het grootste deel van de wereld. Patriarchale structuren bestieren bijvoorbeeld alle grote religies. Intrigerend is het verband dat ze legt tussen het disrespect dat deze religies tentoonspreiden voor zowel het heilige vrouwelijke als voor natuur (natuur niet beschouwen als iets heiligs). Natuur is toevallig ook vrouwelijk; moeder Aarde, moeder Natuur. Natuur (door demonische krachten beheerst) en vrouwen (toegangspoort tot zonden) werden gezien als obstakels op de weg naar vereniging met het goddelijke.
Onderdrukking
Deze diepgewortelde overtuigingen waren voedingsbodem voor allerlei regels (o.a. het celibaat) en verhalen die vrouwen en hun lichamen onderdrukten. Met zulke overtuigingen wil je vrouwen en natuur vanzelf wel domineren, gebruiken, misbruiken, onderwerpen en overheersen.
Hier tegenover staan de religieuze tradities met een prominente vrouwelijke aanwezigheid, waarin spirit en materie (spirit en lichaam) verenigd zijn, waardoor het goddelijke automatisch deel uit maakt van het dagelijks leven.
Allione geeft tal van hedendaagse voorbeelden die een verband illustreren tussen de patriarchale houding en hoe we vrouwen en de aarde behandelen. Ze vraagt zich bijvoorbeeld hardop af of het toeval is dat Trump niet alleen roekeloos omgaat met het klimaat en de aarde (terugtrekking uit de klimaatakkoord van Parijs, het drastisch terugbrengen van grondgebied dat als nationaal monument gemarkeerd stond, en het vrijgeven van Amerikaans kustgebied voor het boren van gas en olie) maar ook nogal vrouwonvriendelijk gedrag vertoont. Ze haalt er een lijst statistieken bij die nog meer parallellen tussen geweld tegen vrouwen en geweld tegen de aarde onderstrepen. Die lijst is te lang om hier te noemen.
Allione benoemt dat het verlies van feminiene kwaliteiten een urgent psychologisch en ecologisch probleem is in onze moderne wereld. Het is een pijnlijk verlies voor ons emotionele leven en een desastreus verlies voor de veiligheid van al het leven op aarde. ‘In women, it affects her central identity; and in man, it affects his ability to feel and value. The loss of het feminine in man causes him to feel moody and lonely. In woman, it causes her to lose faith in herself. We are slowly awakening to the crises of the earth and the effect of the loss of the sacred feminine, but few people understand that the causes of the crisis have spiritual values at their roots – values of the sacred as immanent, imbued in all of life, and all life as interdependent.’
Om de balans te herstellen zijn concrete dingen als gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen nodig, ook in economisch opzicht. En een samenleving waarin er meer samenwerking is tussen mannen en vrouwen, in plaats van dominantie van een van beide seksen. ‘It is by empowering the sacred feminine and by listening to the earth as she tries to communicate with us that we will ultimately heal.’
Daar dacht ik gisteren allemaal aan toen ik tussen de karavaan kinderen liep. En als zo’n kriel met zijn spandoek, of de jonge strijdster op bovenstaande foto, zich al zo jong druk maken over hun aardemoeder, dan kun je toch alleen maar smelten?
(Foto gepubliceerd met ouderlijke toestemming)
