Waarom het lichaam zonder hoofdkussen wil slapen

‘Morgen begin ik,’ zei ik elke avond en weer ging ik slapen met mijn hoofd op een ergonomisch gevormd kussen. Het werd ochtend en weer avond. Het kussen lag er nog steeds. ‘Maar morgen écht.’ Uiteindelijk kostte het me een maand heilige voornemens voordat ik de eerste stap waagde in het afscheid nemen van het kussen. Tjee, dat zo’n ding zó verslavend kon zijn.

Het leek me namelijk helemaal niet lekker, slapen zonder hoofdkussen. Ik meende zelfs dat het niet te doen was. Je hoofd in zo’n rare houding bij slapen op je zij, in plaats van in één lijn met de rest van de ruggengraat, zoals het algemene advies luidt.

Toch was ik sterk gemotiveerd het te proberen en de aanleiding was deze blogpost van Katy Bowman, een expert op het gebied van natuurlijk bewegen. Ze legt uit dat een hoofdkussen een attribuut is dat de natuurlijke bewegingsbehoefte van het lichaam beperkt. Het lichaam wil ook ‘s nachts in beweging zijn. Gevolg van die beperkte bewegingsvrijheid is dat de spieren en weefsels in het nek- en schoudergebied niet meer gewend zijn hun functie te vervullen. We gebruiken het hoofdkussen dan dus om te compenseren wat we het lichaam zelf hebben afgeleerd.

Langzaam wennen aan slapen zonder kussen

Hoewel het inzicht binnen enkele minuten verworven was, kostte het me behoorlijk wat discipline om er vervolgens iets mee te doen. Bowman waarschuwt bovendien dat je het veranderen van een bewegingsgewoonte niet cold turkey moet aanpakken. Het is belangrijk het lichaam heel langzaam te laten wennen aan de nieuwe slaaphouding, zodat nekspieren en -weefsel zich geleidelijk kunnen aanpassen en niet beschadigd raken.

De eerste stap

De eerste stap is het moeilijkst: het wegdoen van je kameraad en er een iets dunnere voor in de plaats nemen. Je slaapt vervolgens een paar weken op deze nieuwe hoogte en herhaalt de wisseltruc met een dunner exemplaar. Zo daal je steeds verder af naar beneden. Tot slot kan een opgevouwen handdoek dienst doen, die je ook weer ontvouwt.

Ik merkte bij de eerste stap al dat ik het verwisselen ‘s avonds wilskrachttechnisch niet voor elkaar kreeg en dat beter ’s ochtends kon ondernemen. Als je moe je bed in wilt rollen, heb je geen zin meer je druk te maken over een verslaving.

Stijve nek? Te hard gelopen

’s Ochtends merkte ik of een nieuwe stap klein genoeg was genomen. Als ik wakker werd met een lichtelijk stijve nek (één keer gebeurd) was de stap te groot geweest.

Het hele proces heeft me uiteindelijk vier maanden gekost. Toen was ik kussenvrij. Ik begon zelfs het grote voordeel ervan te ervaren: de kwaliteit van mijn nachtrust werd niet meer bepaald door de kwaliteit van het kussen, ik sliep overal goed zónder.

Opnieuw leren luisteren naar het lichaam

‘Luisteren naar het lichaam’ betekent dus dat je soms in moet gaan tegen wat je denkt dat een natuurlijke behoefte is. Door talloze conditioneringen, decennialang, weten en voelen we niet altijd meer wat natuurlijk gedrag voor ons lichaam is en waar het eigenlijk behoefte aan heeft.

Tip: heb je jonge kinderen, dan kun je hen dit afkicktraject besparen door ze niet eens aan te leren met een kussen te slapen.