Verwachtingen zijn gedachten over gebeurtenissen die mogelijk gaan plaatsvinden. Gebeurtenissen die prettig zijn of onprettig of waar we ons neutraal bij voelen, maar die we wel verwachten. Soms worden die verwachtingen aangewakkerd door het instinct, bedoeld om het vege lijf in veiligheid te houden, te anticiperen op mogelijk gevaar. Maar vaker dienen ze dat doel helemaal niet en zijn ze vooral een motor voor teleurstelling. Want het gebeurt natuurlijk zelden dat verwachtingen ook precies zo uitkomen.
Schrijvers spelen met verwachtingen. Niet alleen schrijvers, iedereen die iets wil vertellen, een betoog houdt, doet dat van nature. Anton Tsjechov gaf eens het advies aan een beginnend toneelschrijver om niet een geladen geweer op het podium neer te zetten als dat niet in het laatste bedrijf afgaat. Een klassiek advies. We verwachten als publiek namelijk dat die belofte wordt ingelost. Een mens heeft nu eenmaal verwachtingen en als schrijver wil je daar iets mee. Je kunt er een spanningsboog mee creëren, en je publiek een gevoel van ontlading cadeau geven.
Ik lag in savasana in de yogastudio. Het was een gewone, doordeweekse zomeravond. De docent had een gitaar meegenomen. We zijn als mens bijzonder ontvankelijk voor gitaren op zoele zomeravonden, maar dat doet er in dit verhaal niet eens zo toe. De hele les hadden we de gitaar al zien klaarstaan. Zelf had ik vast ingevuld dat die daar stond te acclimatiseren. In mijn dansverleden ben ik vaak getrakteerd op live muziek in lessen – piano, cello, percussie – en dat gaf altijd een extra dimensie aan de ervaring. Ik verheugde me op de gitaar. Misschien zou de docent er ook nog bij zingen. Je wist het nooit!
Het laatste bedrijf van de les was begonnen. Het zou nu wel gaan gebeuren, dacht ik terwijl ik daar lag. Al die tijd was de gitaar nog niet aangeraakt geweest.
Er gebeurde iets met de versterker. Er ging iets mis met het geluid. Gerommel. Savasana is een houding waarin je met je gesloten ogen enige tijd totaal ontspannen op je rug ligt maar totaal aanwezig bent. Alle zintuigen open. Je hoort elke stap, elke beweging die gemaakt wordt, voelt elke luchtverplaatsing. Ik meende zelfs een verwachtingsvolle spanning bij de andere aanwezigen te voelen. De hele ruimte leek ermee gevuld. Zou het…nu?
Savasana ging voorbij. Er volgde een afsluitend namasté en dat was dat.
Ik vertelde de docent een verhaaltje over Tsjechov en toen werd me duidelijk dat de docent zelf óók verwachtingen had gehad. De verwachting dat wij niet wensten dat die diepe stilte – die opvallend was, inderdaad, wat daarvan ook de oorzaak was – doorbroken zou worden door muziek. Dat muziek in deze stilte als een schot bij heldere hemel geklonken zou hebben – dat zei de docent niet, die metafoor vul ik zelf in. Zo waren de verwachtingen opgestapeld die avond. En dat waren dan alleen nog de verwachtingen die waren uitgesproken. De rest zou eeuwig onzichtbaar blijven.
En al die tijd had het geweer daar vreedzaam gestaan. Een klassieke oefening in het opmerken van verwachtingen was het in ieder geval wel geweest.
De meditatiekussens hierboven zijn een willekeurig gekozen beeld, behalve dan dat ze duidelijk met yoga te maken hebben. Maar ze liggen niet in de yogaschool waarin bovenstaande scène zich afspeelde. Prachtig zijn ze hè? Fair trade in Nederland gemaakt van geborduurde Thaise stoffen door Atelier Chica Bonita.
