‘Wellicht is scheppen niets anders dan zich iets diep herinneren,’ zei dichter Rainer Maria Rilke. Wanneer creativiteit vloeiend stroomt, kan dat het gevoel geven alsof wat er via je handen ontstaat, ergens al bestond en alleen nog in fysieke verschijningsvorm gemanifesteerd hoeft te worden. Dat zou je herinneren kunnen noemen.
Ik ken de context niet waarbinnen Rilke deze uitspraak heeft gedaan maar het zou kunnen dat hij verwees naar de stroom van creatieve potentie die er altijd is, waar we naar kunnen luisteren om te horen wat er via ons wil ontstaan. Putten uit die bron voorbij het denken wordt dan een ervaring van moeiteloosheid.
De naammandala’s van kunstenaar Annemieke van Melzen ontstaan via deze weg van moeiteloosheid. Ik kwam haar op het spoor via een Facebook-post die iemand deelde. Vier heel verschillende mandala’s spatten van het scherm, ik kon niet anders dan ernaar blijven kijken. De symmetrie, kleuren, vormen, eigenheid, details. Wat een werk moest elke mandala zijn geweest.
Annemieke ontvangt de inspiratie voor elke mandala via de naam van de opdrachtgever.
‘Ik volg de energie van de persoon voor wie ik de mandala teken en zet die om in vorm. Ik heb geen ideeën over de persoon voor wie ik een mandala teken. Mijn ego blijft erbuiten. En als er toch gedachten tevoorschijn komen, herken ik ze en zijn ze weer weg. Alleen op deze manier kan ik tekenen.’
(tekst loopt door onder de mandala)
Binnenkijken
‘Eerst schrijf ik de naam op een vel papier. Numerologisch heeft elke letter een getal en kleur en die noteer ik bij de naam. Daarmee verbind ik me al met de persoon, en krijg ik ook een overzicht van de kleuren die gebruikt gaan worden.
Op een vel tekenpapier begin ik met het middelpunt. De mandala krijgt zoveel cirkels als er letters zijn in de naam. Het aantal taartpunten dat ik erin teken, correspondeert met het numerologische getal van de naam. Dus als iemand een 3 is, teken ik in de cirkel 3 taartpunten.
Dan wacht ik tot ik een beeld krijg van de eerste letter van de naam. Dat teken ik op de binnenste cirkel rondom. Zo werk ik met de volgende letters naar de buitenrand toe. Tijdens het tekenproces zie ik vormen ontstaan. Door lijnen weg te gummen of te verbinden ontstaat de betekenis, het symbool, de herkenbare vorm, het unieke. Als de tekening staat, kan ik voelen of het klaar is of dat er nog wat moet komen. Daar wacht ik op, totdat ik weet dat het echt klaar is.
Daarna trek ik de tekening helemaal over op een schoon vel papier. Ik gum die vervolgens zover uit dat er nog net genoeg zichtbaar blijft, zodat ik kan inkleuren zonder dat je potloodlijntjes ziet. Het kost me ongeveer een week om een mandala te maken. In netto tekenuren is dat gemiddeld 16 uur.’
Wat vooraf ging
‘Ik was dertiger en ging een week op vakantie in een klooster in Zuid-Frankrijk, waar allerlei cursussen werden aangeboden. Daar leerde ik naammandalatekenen en ik merkte toen al dat het voor mij verder ging dan de ambachtelijke, technische kant ervan.’
(tekst loopt door onder de mandala)
‘Ik kwam in een andere laag van de mandala terecht, al zag ik daar toen de volle omvang nog niet van.
Na die week begon ik mandala’s te tekenen met de namen van mensen die ik kende. Een eigen beeldtaal ontstond. De tekeningen verdiepten zich, ik legde er iets in wat ik toen nog niet kon duiden. Na verloop van tijd verdween de naammandala ook weer uit mijn leven.’
Op haar 34e gaat Van Melzen naar de kunstacademie in Arnhem. ‘De focus lag vooral bij het schilderen van grote doeken en tekenen. Na de opleiding opende ik een galerie met atelierruimte. Later volgde ik nog een studie creatieve therapie, en gaf ik lessen intuïtief schilderen in mijn eigen atelier.’
Jaren later komt ze de map met mandala’s weer tegen. ‘Ondertussen had ik veel bewustzijnswerk gedaan en had daarbij mijn grote gevoeligheid beter leren herkennen en erkennen. Opeens zag ik hoe bijzonder de tekeningen waren qua energie. Ik kon het me haast niet voorstellen dat ik die had gemaakt.’
De wijsheid van de mandala
Ze pakte het tekenen weer op, nieuwsgierig naar wat er nu tevoorschijn zou komen. ‘De mandala’s verschillen telkens wezenlijk van elkaar van vorm, kleur en energie. Ook lijken ze zichzelf te vormen, ik heb er nauwelijks bewuste invloed op. Zodra ik vanuit wilskracht iets teken, voel ik heel goed dat het niet klopt en wordt er gegumd. Ik teken vaak vormen waarvan ik niet begrijp waar ze heen willen, wat ik ermee moet. Soms blijft het nog lang onduidelijk waar de vorm heen wil. De uitdaging is me over te geven aan wat komen wil, aan de wijsheid van de mandala, van de energie die mij leidt. Ontdekken, zonder te zoeken, wat er zichtbaar wordt.’
‘Gaandeweg het tekenproces krijg ik een steeds completer beeld van aspecten van de naamdrager. Bijvoorbeeld hoe iemand in het leven staat of hoe iemand met dingen omgaat. En wat dan een manier kan zijn om er beter mee om te gaan. Na het tekenen geef ik daar nog woorden aan, als extraatje bij de tekening. Tot nu toe herkennen mensen zich er volledig in. Daar heb ik dus ook op leren vertrouwen, dat het klopt wat ik ervaar. De mandala blijkt altijd overeen te komen met wat er op dat moment zichtbaar en voelbaar wil worden voor de naamdrager, zo bijzonder vind ik dat. Maar je kunt ook gewoon de energie voelen, er ‘alleen maar’ met plezier naar kijken en de mandala op die manier tot je laten komen. Een mandala kan zonder dat je in de diepere lagen gelooft invloed op je hebben. De boodschap raakt toch wel.’
Wil je zo’n kleurrijke en persoonlijke naammandala bestellen? Neem contact op met Annemieke via avanmelzen6 [at] hotmail.com.
