Over fulltime rondreizen in een busje – en hoe niks (en alles) perfect is
Wat als je gevoel zo hard schreeuwt dat je niets anders kunt doen dan je leven rigoureus omgooien? Freelance journalist Hedwig (31) zegde haar aangename bestaan in Amsterdam vaarwel om, samen met haar vriend en twee hondjes, fulltime te gaan rondreizen in een 32-jaar oude Volkswagenbus. Terugkijkend op het afgelopen jaar realiseerde ze zich dat de reis vanbinnen zelfs heftiger is dan het avontuur aan de buitenkant, en minstens even leerzaam.
Morgen ben ik exact een jaar en twee maanden onderweg, we reizen al heel 2017. Lang genoeg om het de gewoonste zaak van de wereld te vinden dat ik in een oud busje woon en zo vrij als een vogel door de wereld stuur. Dat het normaal is dat ik landen als Portugal, Spanje, Marokko, Kroatië, Albanië en Griekenland vanbinnen en van buiten heb gezien. Dat het ruim veertig graden warm is geweest en minstens min tien koud. Dat ik vaak in bosjes pies en soms niet meer dan een keer per week douche. Dat ik dikwijls niet weet waar ik diezelfde avond slaap.
Meer dan een jaar, lang genoeg om mijn oude leven niet te missen. Ik denk dat ik al snel doorhad dat ik het niet meer terug hoefde, dat tomeloze stadse leven van mij. Ik geloof zelfs al voordat we weggingen. Ik had dat leven uitgespeeld, grapte ik toen al.
Waarschijnlijk was ik daarom in staat definitief gedag te zeggen tegen dat fijne huis en vrijwel alle spullen die ik in dertig jaar tijd had verzameld, tegen alle gezellige mensen en leuke feestjes en festivals. Natuurlijk was dat gek en onwennig, maar de belofte dat er dingen gingen gebeuren waarvan ik het bestaan nog niet eens af wist was zo nieuw en onbekend dat ik simpelweg vergat te denken aan waar ik bang voor zou kunnen zijn.
Ontelbaar opgedane inzichten
Inmiddels omarm ik deze zelfverkozen naïviteit als wedergeboren nomade met heel mijn hart en ziel. Ik ben er nog niet over uit of het een overlevingsmechanisme is voor een type leven dat vaak hard en altijd onzeker is, of dat het voor iedereen een ingrediënt kan zijn voor een onbezorgder en gelukkiger leven. Ik denk het laatste. Misschien is het bestempeld durven worden als naïef, in deze harde en kritische maatschappij waarin we leven, wel een noodzakelijk offer en kun je pas dan onvoorwaardelijk open leven.
Het is een van de vele inzichten die ik de afgelopen veertien maanden heb opgedaan. Soms voel ik me een wandelend zelfhulpboek. Niet zo eentje vol al te gemakkelijk klinkende clichés, de mijne is zo geschreven dat ik ineens echt snáp waar het om gaat. Al blijven het clichés, want mijn god, het is zo simpel eigenlijk. Goed leven. Tevreden zijn. We maken het vooral onszelf zo moeilijk. Om dat in te zien hoef je echt niet je leven rigoureus om te gooien en als een ouwe hippie te gaan leven, zoals ik, dat is denk ik wat ik het allerliefst wil vertellen. Je hoeft alleen maar iets beter naar jezelf te luisteren.
Als zelfs leuke dingen als moeten voelen
Ik weet bijvoorbeeld mijn hele leven dat ik graag in de natuur ben. Steeds nam ik me voor vaker naar het bos te gaan, of het strand. Maar doordeweeks had ik het te druk met werk, en in het weekend was ik te druk met het niet druk hebben: zonder het vooruitzicht twee dagen níets te hoeven zou ik het de komende vijf werkdagen niet redden, daar was ik van overtuigd. Ik realiseerde me dat wonen in een grote stad energie kostte, maar aan de andere kant kreeg ik er zoveel leuke en interessante zaken voor terug. En dan had ik nog geeneens last van FOMO.
Nu is dat natuurlijk al een teken: dat dingen die je graag doet als moeten voelen. Dat zelfs op leuke dagen het leven als één grote verplichting voelt. Eenmaal op reis heeft het me ruim een halfjaar gekost om daarvan los te komen. Dat vond ik zo gek. Ik had nu toch alle tijd en ruimte om te doen wat ik leuk vond? Ik wist namelijk precies waar ik gelukkig van zou worden, maar in de praktijk bleek de uitkomst lang niet zo rooskleurig als op papier.
Ik moest leren loslaten. Nog steeds, trouwens. Misschien zijn we als mens wel nooit klaar met loslaten. Loslaten is ook niet zo relaxed als een mediterende monnik het kan doen klinken. Integendeel, loslaten is een fucking pijnlijk proces waar de control-freak binnen in ons de grootste moeite mee heeft. Hoe mooi je jezelf ook hebt gepolijst, ineens blijken er allemaal scherpe randjes te zijn. Je weet ook niet wat erger is: de teleurstelling over dat er nog zoveel werk te doen is, of de vraag hoe je dit in hemelsnaam moet oplossen.
Volop confrontaties met jezelf
Zo’n busje is trouwens niet alleen op fysiek niveau klein, op mentaal niveau voelt het ook alsof mijn geest ieder hoekje vult. Voortdurend word ik met mezelf geconfronteerd, en de zaken die ik beter los kan laten. In mijn oude leven bleek ik goed in het uit de weg gaan van dit soort obstakels, maar nu lukte het niet meer. Ik had volledig gekozen voor wat ik zelf wilde, en ik kon gewoon niet meer doen alsof er niks aan de hand was. Ik kan de pijn en onzekerheid nu niet langer wegkopen, want ik heb noch evenveel geld als voorheen, noch de ruimte om spullen te bewaren. Ik kan het niet wegkijken op de grote tv die zo prominent in de woonkamer stond. Ik kan niet meer drie keer per week naar yogales en mezelf op die manier voorhouden dat het goed met me gaat zolang ik dat doe.
Alle patronen die ik kende zijn verdwenen. Ik kon niet anders dan ze loslaten, hoe zwaar dat soms ook was. Alles om me heen was anders en vreemd, en mijn binnenwereld bleef blijkbaar niet achter.
Loslaten gelukkig te willen zijn
Dus: ik liet los. Van het idee dat ik regelmatig yoga moest doen om niet mijn verstand en conditie te verliezen (in de bus is niet genoeg ruimte, en buiten is het vaak te koud of waait het hard), tot het idee dat ik zelf kan bepalen hoe mijn dagen eruitzien (wat nooit lukt omdat je bijvoorbeeld zomaar ineens leuke mensen kan ontmoeten en met hen de avond doorbrengt, hoeveel zin je ook had om in je eentje een boek te lezen). Ik liet los dat ik maar beter een optimist kan zijn. Ik liet los dat het zonde is als ik geen foto maak van een mooie plek waar we zijn, of als er iets opmerkelijks gebeurt. Ik liet los dat mijn werk betekenis moest hebben. Ik liet los dat ik niet al te veel meer wilde werken, zodat ik meer ‘leuke dingen’ kon doen. Ik liet los dat ik vond dat ik moest genieten. Ik liet los dat ik gelukkig wilde zijn.
Ik liet alles los.
Toen ik dat deed, bestonden er niet langer verwachtingen. Er was helemaal niks meer. Of alles, het is maar net hoe je het ziet. Niks kan tegenvallen en alles kan gebeuren. Het enige wat ik doe is op ieder moment naar mijn gevoel luisteren en daarnaar handelen.
Om yoga als voorbeeld te nemen: maandenlang ben ik boos geweest om het gegeven dat ik ineens mijn eigen leraar moet zijn. Boos dat de weersomstandigheden het zo vaak niet toelieten yoga te doen, en als het dan wél goed weer was, voelde ik zo’n zware verplichting die mat uit te rollen dat ik het liet zitten. Boos omdat ik voelde dat mijn stramme lichaam de oefeningen nodig had, en ik het haar niet kon geven.
Op Eerste Kerstdag was ik in de Griekse bergen op 1300 meter hoogte. Het was nog geen tien graden, maar midden op de dag scheen de zon zo fel dat ik in een blouse buiten kon lopen. Er stond geen zuchtje wind. Zonder erbij na te denken pakte ik mijn mosgroene yogamat en begon met bewegen. Geen vaststaande oefening, geen officiële practice: ik sloot mijn ogen en deed simpelweg waar mijn lichaam behoefte aan had. Ik dacht niet na over het kerstontbijt dat we zouden hebben, of dat het misschien een slimmer idee was om te gaan wandelen omdat de honden er ook nog uit moesten. Ik liet het allemaal gaan. Ik dééd, en niets meer.
Dankbaarheid in plaats van geluk
Het allerbeste is nog dat ik binnen die gewichtsloze ruimte van zelfverkozen naïviteit niet langer geluk centraal stel. In plaats van dat ongrijpbare en vluchtige gevoel na te jagen (en kom op, hoe vaak ben je nou écht gelukkig?), kies ik voor dankbaarheid. Voelt minstens even hartverwarmend, en kun je bovendien zo vaak oproepen als je wilt.
Ik ken zoveel mensen die niet blij zijn, vooral veel leeftijdsgenoten. We hebben allemaal geleerd goed te weten wat we willen, en het ontbreekt zelfs niet aan de mogelijkheden en gereedschappen, maar zelfs dat is niet de sleutel tot een fijn leven. Juist niet.
Begin met meer naar jezelf luisteren, en je ontdekt dat je altijd al wist wat je wilde. Zelf keek ik er ongelooflijk uit om vaker in de natuur te zijn, een gevoel dat al járen op de achtergrond sluimerde en dat ik nooit prioriteit gaf. Toen ik dat wel deed werd ik ruimschoots beloond. Na talloze nachten tussen bomen, naast stranden, bovenop kliffen en onder onbedorven sterrenhemels is er geen plek waar ik me meer thuis en vertrouwd voel dan in de armen van Moeder Aarde. De natuur kent geen politieke grenzen en economische ongelijkheden, en ik kan er volledig mezelf zijn. Hoeveel heimelijke verwachtingen misschien wel nooit uit zullen komen en hoeveel imperfecties ik ook zal blijven hebben.
Volg de avonturen van Hedwig, haar vriend Jeroen en hun twee honden Tommie en Olaf via Instagram (@hedwigwiebes), Facebook en hun blog: liveslowdriveslower.com.
Tekst en beeld: Hedwig Wiebes
